Cách nhận biết trà ngon, sạch, có lợi cho sức khỏe

Trà là một loại thức uống thanh tao, được người Việt sử dụng phổ biến từ thời xa xưa cho đến nay. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều loại trà xuất hiện khiến chúng ta không thể biết được đâu mới là loại trà thực sự ngon. Đối với những người yêu trà, việc tìm ra loại trà ngon, chuẩn vị và phải được chế biến sạch sẽ luôn là ưu tiên hàng đầu. Đó là lý do tại sao chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn cách nhận biết trà ngon qua một số tiêu chí và dấu hiệu nhận biết được đề cập ở dưới đây.

Như thế nào mới được gọi là trà ngon?

Từ ngày xưa, trước khi thưởng trà, các cụ thường tìm hiểu rất kỹ về nguồn gốc xuất xứ, cách trồng, chăm sóc cũng như chế biến để biết loại trà này có ngon hay không. Trải qua hàng trăm năm, 5 tiêu chí nhận biết trà ngon đã được đúc kết, bao gồm: Hình, sắc, hương, vị, hóa.

Tuy nhiên, trà ngon hay không vẫn còn phụ thuộc rất lớn vào vị giác của con người. Mỗi người đều có cảm nhận, sở thích khác nhau nên các tiêu chí được đặt ra chỉ mang tính chất tương đối.

Dù vậy, để lựa chọn được những loại trà chất lượng, ngon, sạch thì người ta vẫn đảm bảo 2 tiêu chuẩn sau:

Tiêu chuẩn 1: Chất lượng của đọt trà

Đọt trà chính là phần non của cây trà, chúng thường được sử dụng để chế biến, sản xuất trà xanh. Chất lượng của đọt trà càng tốt thì trà càng ngon.

Trên thị trường hiện nay, có 3 loại trà theo tiêu chuẩn này, đó là:

• Trà một lá: Là loại trà xanh chỉ có 1 búp non và 1 lá nhỏ. VD: Trà một lá Cầu Đất, trà một lá Tân Cương.
• Trà hạng nhất: Là loại trà 2 lá, gồm búp non và 2 lá gần đó. Chính vì thế, chúng được đặt tên là trà búp hoặc trà nõn tôm. VD: Trà Thiết Quan Âm, trà Long Tuyền, trà Tân Cương.
• Trà hạng nhì (Hạ phẩm): Là loại trà được chế biến từ 3 lá trà tươi. 

Tiêu chuẩn 2: Thời điểm thu hoạch trà

Những người thưởng trà đặc biệt quan trọng thời điểm hái trà. Bởi thời gian này ảnh hưởng rất lớn đến hương vị và mùi thơm của trà. 

Thông thường, các đọt trà sẽ được thu hoạch vào mùa Xuân, đây chính là thời điểm mà đọt trà ngon nhất. Bên cạnh đọt trà thì lá chè cũng rất được quan tâm khi thu hoạch. Lá chè cần được hái trong khoảng thời gian từ sáng đến giữa trưa. Nếu hái sau giờ trưa, phẩm trà sẽ kém chất lượng, khiến trà bị chát, hương vị không ngon.

Dấu hiệu nhận biết trà chất lượng, sạch

Dựa vào 5 tiêu chí đánh giá trà ngon ở trên, ta có thể dễ dàng nhận biết được loại trà nào là ngon hảo hạng, có chất lượng đặc biệt. Cụ thể như sau:

Nhận biết bằng mắt thường

Bằng cách quan sát kỹ càng, bạn có thể nhận biết được trà ngon dựa vào 3 yếu tố: Hình, sắc và hóa.

• Đối với “Hình”:

Theo kinh nghiệm của chị Thủy, người trồng trà ở đồi Tân Cương cho biết, những loại trà ngon thường có cánh trà chắc, khô và đẹp. Phần lá thì có dạng búp dẹt, phẳng, trông cực kỳ bắt mắt.

Tuy nhiên, trên thực tế, mỗi loại trà đều có hình dáng khác nhau nên bạn chỉ nên tham khảo những thông tin trên để nhận biết trà ngon. Bạn cần phải am hiểu về từng loại trà để biết được hình dáng, từ đó có thể đánh giá ngoại hình một cách dễ dàng hơn.

Ví dụ: Đối với trà xanh khô, muốn chọn loại ngon thì mua trà có búp săn lại, cong hình móc câu và có màu xanh mốc. 

• Yếu tố tiếp theo đó chính là “Sắc”: 

Sắc ở đây ám chỉ màu của nước trà khi được pha. Trà chất lượng và thơm ngon sẽ giữ được màu sắc xanh tự nhiên hoặc có màu ngả vàng nhạt, đi kèm theo đó là một mùi hương nhẹ nhàng. Nếu sau 2 – 3 lần pha mà trà vẫn giữ được màu nước trong thanh, màu vàng, xanh, sánh như vậy thì có nghĩa đây là loại trà ngon.

• Cuối cùng đó là “Hóa”:

Đây chính là yếu tố nói đến hình thái của lá trà sau khi pha. Nếu lá trà nở nhưng những nhành lá vẫn được giữ nguyên vẹn như lá trà tươi, không bị vụn nát thì chắc chắn đó là loại trà ngon.

Nhận biết bằng khứu giác

Mùi hương của trà có thể tiết lộ nhiều thông tin về chất lượng, độ ngon cho bạn. Bởi các loại trà khô thường có mùi thơm đặc trưng, có thể là mùi hương trà xanh nguyên chất, mùi cốm, mùi hương lài, hương sen,…Tùy vào loại trà mà bạn sử dụng mà sẽ có mùi hương đặc trưng riêng.

Bên cạnh đó, trà ngon còn có khả năng lưu hương lâu kể cả khi đã sau một vài lần hãm trà. Ngoài ra, trà cũng phải có mùi thơm tự nhiên, không gây khó chịu hay sử dụng các chất tạo hương công nghiệp hay phụ gia.

Do đó, hãy dùng khứu giác của bạn để cảm nhận và nhận biết trà ngon để thưởng thức mỗi ngày. Hương của loại trà ngon sẽ đem đến cho bạn cảm giác ấm áp, dịu dàng, nhẹ nhàng và cực kỳ tinh tế đó. 

Nhận biết bằng vị giác

Thưởng vị chính là yếu tố quan trọng nhất để giúp bạn nhận biết được trà ngon. Đa phần trà được chế biến từ lá trà cổ thụ, qua quá trình hong khô nhẹ trong gió vùng cao, giúp giữ lại những hương vị nguyên bản tốt nhất. 

Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được vị trà nhẹ nhàng và hậu ngọt, kết hợp với hương thơm của hoa từ núi rừng, tạo nên một cảm xúc gần gũi và hòa mình vào thiên nhiên. Màu sắc của trà thường có màu vàng đẹp mắt và tươi mới, với hương vị núi rừng phủ lên trên cùng một ít hương hoa và vị trà phong phú, ngọt nhẹ nhàng và dư vị thảo mộc kéo dài. Nhiều loại trà được oxy hóa nhẹ, mang lại hương vị sảng khoái và cảm giác thư giãn. 

Một yếu tố không thể thiếu trong trà ngon là vị chát đặc trưng, tạo ra một trạng thái “gây nghiện” khi uống nhiều. Bã trà sau khi pha không bị vỡ nát, và vẫn giữ nguyên vị ngon qua nhiều lần pha. 

Đặc biệt,trà ngon được làm từ những búp tươi tốt nhất, không sử dụng tạp chất công nghiệp và mọi công đoạn chế biến được thực hiện tỉ mỉ. Khi uống, bạn sẽ cảm nhận được sự sảng khoái và tỉnh táo, mang lại một khởi đầu mới cho ngày mới.

Hướng dẫn nhận biết trà ngon với từng loại cụ thể

Dựa vào cách nhận biết trà ngon được đề cập ở trên, bạn có thể dễ dàng nhận biết đâu là trà chất lượng, sạch để thưởng thức. Cụ thể như sau:

Trà Thái Nguyên

Trà Thái Nguyên có hương vị thơm ngon, đậm đà và tinh tế, được nhiều người yêu thích và sử dụng. Trà Thái Nguyên có nhiều loại khác nhau, như trà Tân Cương, trà Đại Từ, trà Phổ Yên, trà Đồng Hỷ… Mỗi loại trà có những đặc điểm riêng biệt về mùi, vị và màu sắc. Và để nhận biết đâu là loại trà Thái Nguyên ngon thì bạn có thể áp dụng các dấu hiệu nhận biết như sau:

• Nhận biết bằng mắt: Cánh trà búp khô phải xoăn, cong và có kích thước bé như móc câu. Không chỉ thế, cánh chè có màu xanh mốc thì đó mới là trà Thái chất lượng.
• Nhận biết bằng khứu giác: Ủ trà với nước sôi trong 2 phút, khi rót ra mà ngửi thấy hương trà có mùi cốm non, có màu xanh trong hay vàng mật ong thì đó là trà ngon. 
• Nhận biết bằng vị giác: 
  • Thử chè búp khô: Lấy một nhúm nhỏ chè khô, cho vào miệng ngậm (Lưu ý: Không được nhai). Nếu cảm nhận được vị ngọt lợ đầu miệng thì trà đã bị sao cùng với chất khác như mì chính, cam thảo. Còn nếu có vị chát thì đó mới là Trà Thái Nguyên nguyên chất, chuẩn vị ngon.
  • Thử vị chè: Pha trà, sau đó uống thử. Nếu cảm nhận được hương cốm, vị ngọt ở sâu trong miệng thì đó là chè Thái Nguyên ngon. Lưu ý: Bạn chỉ cảm nhận được vị ngọt sau khi uống khoảng 5s. Nếu vị ngọt xuất hiện ngay từ khi uống thì đó không phải chè Thái Nguyên chất lượng nhé.

Trà Shan Tuyết cổ thụ

Tương tự như trà Thái Nguyên, bạn có thể nhận biết trà Shan Tuyết cổ thụ ngon dựa vào các yếu tố như sau:

• Nhận biết qua hương trà: Trà Shan Tuyết có mùi thơm đặc trưng với mùi khói bếp dịu nhẹ.
• Nhận biết qua vị trà: Trà có vị chát nhẹ, khi uống xong sẽ cảm nhận được vị ngọt.
• Nhận biết qua hình trà: Cánh trà to, có màu trắng bạc, trên bề mặt có nhiều lớp lông tơ.
• Nhận biết qua sắc trà: Nước trà sau khi pha có màu vàng mật ong đặc trưng.

Xem thêm:

• Chè Shan tuyết vùng nào ngon nhất
• Tác dụng của trà shan tuyết

Trà Ô Long

Nhận biết trà Ô Long ngon qua một số đặc điểm như sau:

• Dựa vào hình dáng và màu sắc: Lá trà có dạng viên tròn đặc trưng và có màu rêu mốc.
• Dựa vào hương thơm, vị: Trà mang theo hương thơm của những loài hoa, phảng phất mùi cỏ non. Vị trà ngọt thanh, chát nhẹ ở đầu lưỡi và sau khi uống xong sẽ xuất hiện vị ngọt.
• Dựa vào màu nước trà: Sắc trà sau khi pha có màu vàng, đậm hơn trà xanh.

Như vậy, trong bài viết này, chúng tôi đã hướng dẫn các bạn biết cách nhận biết trà ngon qua các dấu hiệu nhận biết của người trồng trà. Hy vọng bạn có thể phân biệt trà ngon dễ dàng hơn.